ચીન અને તાઇવાન વચ્ચે ઝઘડો થાય ને અમેરિકા
વચ્ચે પડે એમાં આપણે શું ? ના. આપણે ઘણું બધું ....
'તાઇ' 'વાન' એટલે વા(હ)ન ઉદ્યોગોના 'તાઈ' માં ....
તાઈવાનમાં એવું તે શું છે કે નેન્સી પેલોસી ગયા અને મિસાઈલ છુટ્યા.: , ચીને માહોલ તો યુદ્ધનો ઊભો કરી દીધો: હવે ન કરે નારાયણને યુદ્ધ થાય તો વાહન-ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ઉદ્યોગોનું આવી બને : કાર, ટુ વ્હીલર, મોબાઇલ, લેપટોપ, ટીવી, હેલ્થ કેર સાધનો અને આધુનિક હથિયારોમાં વપરાતા એડવાન્સ સેમી કન્ડક્ટર-માઇક્રો ચીપ માટે દુનિયા તાઇવાન ભરોસે છે, આ ચીજો મોંઘી થશે ને મળશે પણ મોડી..
ચીન અમેરિકાએ એકબીજાના ઉત્પાદનોની આયાત પર પ્રતિબંધ મૂક્યાની સાથેનો અણબનાવ તો ચાલુ જ છે , ત્યાં વળી ચીન જેને પોતાનો આંતરિક ભાગ માને છે અને સંપૂર્ણ કબજો ઈચ્છે છે એવા નાનકડા ટાપુ રાષ્ટ્ર પણ મેન્યુફેક્ચરિંગ ક્ષેત્રના હબ અને અમેરિકાને પણ ચીપ તેમજ વ્યૂહાત્મક રીતે મહત્વના દેશ એવા તાઈવાનમાં અમેરિકા પ્રતિનિધિ સભાના સ્પીકર નેન્સી પેલોસી શું ગયા કે વીતેલા સપ્તાહમાં બબાલ મચી ગઈ. ચીનને એવું પેટમાં દુ:ખયુ કે છ બાજુથી તેની ઘેરાબંધી કરી અને મિસાઈલ છોડી, લશ્કરી કવાયત સાથે યુદ્ધનો માહોલ ઉભો કરી દીધો છે.
એક તો કોરોના પછી મંદી જેવું જ વાતાવરણ હતું. એમાંય રશિયાએ આવી સ્થિતિ છતાં યુક્રેન પર હુમલો કરી દીધો. દુનિયામાં ઘઉં અને ક્રૂડ તેલ, કુદરતી ગેસનું સંકટ સર્જાયું. નાના મોટા બધા દેશમાં મોંઘવારી ચરમસીમાએ છે. મંદી ગાજે છે. આટલું ઓછું હતું કે ફરી નવું સંકટ ઉભું કરવામાં આવી રહ્યું છે . યુદ્ધ ન પણ થાય, એક તર્ક મુજબ ચીન પોતાને બારણે ટકોરા મારતી મંદીથી ધ્યાન ભટકાવવા માંગે છે એટલે આવો માહોલ ઊભો કરે છે. પરંતુ ન કરે નારાયણ ને .. , આ યુદ્ધ થયું તો હવે ઘઉં , તેલની જગ્યાએ જેમાં ચીપ વપરાય છે એવા ઇલેક્ટ્રોનિક સાધનો અને ખાસ કરીને કાર સહિતના વાહન મોંઘા થશે, તેનું ઉત્પાદન અટકશે એ નક્કી છે . કારણકે તાઇવાન એ વિશ્વમાં આ સેમી કંડક્ટરના ઉત્પાદનનો 63 ટકા હિસ્સો ધરાવે છે. ભારત સાથે અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશો તેના પર આધારિત છે. યુક્રેન પર રશિયાએ હુમલા શરૂ કર્યા બાદ સપ્લાય ચેન અવરોધોયું અને બ્લેક સી તરીકે જાણીતા સમુદ્ર કાંઠે જહાજો ઉભા રહી ગયા. એ સાથે વિશ્વમાં ખાદ્ય સંકટ ઊભું થયું. એ અલગ છે કે તેમાં ભારતના ઘઉં વધુ વેચાયા અને કમાણી થઈ. બીજીબાજુ રશિયાએ પણ સસ્તું ક્રૂડ આપ્યું. આપણો પ્રશ્ન મહદઅશે ઉકેલાયો પણ હવે ચીન છે. જો ચીન તાઇવાન પર હુમલો કરે તો તાઇવાનથી આ ચીપની નિકાસ અવરોધાશે અને તેનો કોઈ તોડ ભારત માટે નથી દેખાતો. વિશ્વભરમાં પણ વાહનોનું ઉત્પાદન અવરોધાશે એ નક્કી છે.
ચીન તાઇવાન વચ્ચે લાંબા સમયથી ઘર્ષણ
તાઇવાન એ દક્ષિણ પૂર્વ ચીન કાંઠાથી લગભગ 100 માઈલ દૂર આવેલો ટાપુ છે. આ ટાપુ શૃંખલાના પહેલા રાષ્ટ્રનું અમેરિકા સમર્થક છે , એ એટલે સુધી કે ' યુદ્ધ થશે તો અમે સાથે છીએ' એવું પણ અમેરીકી નિવેદન આવી ગયું છે . ચીન અને તાઇવાન બંને પોતાને સાચું ચીન માને છે અને એકબીજાને અંકુશમાં રાખવા માંગે છે . એનું કારણ જાપાન અને ફિલિપાઇન્સ વચ્ચે આવેલું આ દેશનું વ્યૂહાત્મક સ્થાન છે અને બીજું દુનિયાભરનો ચીપ માટે તાઇવાન પર આધાર છે. એડવાન્સ ચીપમાં તો 92 ટકા બજાર પર તાઇવાનનો કબજો છે , એટલે સુધી કે ચીન પણ એડવાન્સ સ્તરની ચીપ માટે તેના ભરોસે છે. પેલોસીની મુલાકાત પછી ઘણા આયાત નિકાસ પ્રતિબંધો મુકાયા પણ ચીપની આયાત ચી ને બંધ ન કરી. કારણ કે પોતે મુશ્કેલીમાં મુકાઈ જાય.
1949માં કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ સિવિલ વોર જીત્યા પછી બંને પોતાને એક દેશ માનવા તો સંમત થયા હતા પરંતુ રાષ્ટ્રનું નેતૃત્વ કોણ કરે તેનો વિવાદ હજી ઉભો જ છે. આ વિચિત્ર સ્થિતિ છે . ચીન માને છે કે એક દિવસ તાઇવાન તેમનો ભાગ બની જશે, અંકુશમાં આવી જશે. આમ થઈ જશે તો દક્ષિણ ચીન સાગરમાં ચીનનું પ્રભુત્વ વધી જાય. પશ્ચિમી પ્રશાંત મહાસાગરમાં દબદબો વધારવા આઝાદ થઈ જાય, નજીકના ગુઆન અને હવાઈ ટાપુ પર આવેલા અમેરિકી ઠેકાણા પર પણ જોખમ ખડું થઈ જાય. જોકે , તાઈવાનનું સ્વતંત્ર બંધારણ છે અને ચૂંટાયેલી સરકાર છે. આ મનસૂબો હાંસિલ કરવો આસાન નથી. રશિયા પણ હજુ ક્યાં જિત્યું છે? પણ, યુદ્ધની સ્થિતિમાં સમુદ્રી આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપાર ખોરવાઇ જાય અને દુનિયાભરમાં તેનો પ્રભાવ પડે એમ છે.
દુનિયાનો સૌથી મોટો
સેમીકંડકટર નિર્માતા દેશ
આમ તો ચીન અને તાઇવાન બંને ઇલેક્ટ્રોનિક્સ અને સેમિકન્ડક્ટર નિર્માણમાં સૌથી મોટા ઉત્પાદક છે. પરંતુ એડવાન્સ ચીપ અને ઉત્પાદનના પ્રમાણમાં તાઇવાન વધી જાય છે . એ 63 ટકા બજાર હિસ્સો સર કરીને બેઠું છે . એપલ અને માઈક્રોસોફ્ટ જેવી કંપનીઓ પણ તાઈવાનથી માઈક્રોચીપ ખરીદે છે. ભારત પણ નિર્ભર છે. ' ફેસ્ટિવ સિઝન' બગડી શકે . ભારતને સંબંધે ત્યાં સુધી ઓટોમેટીવ કમ્પોનન્ટ મેન્યુફેક્ચરર્સ ઓફ ઇન્ડિયાના અહેવાલ મુજબ ભારતના વાહન ઉદ્યોગકારો સૌથી વધુ પાર્ટ્સ ચીન-તાઈવાનથી આયાત કરે છે. ભારતે વીતેલા નાણાકીય વર્ષના અંતિમ છ મહિનામાં જ લગભગ 19,000 કરોડ રૂપિયાના ઓટો પાર્ટસ આયાત કર્યા હતા. 2020માં રૂપિયા 17,000 કરોડના સેમિકન્ડક્ટરની આયાત કરાઈ હતી, જે ચાલુ વર્ષમાં અત્યારે વધીને લગભગ 24000 કરોડ સુધી પહોંચી છે. આ આયાતમાં વાહન એન્જિનના પાર્ટ્સ, ડ્રાઈવ ટ્રાન્સમિશન, માઈક્રોચીપ , સ્ટીયરીંગ, ઇલેક્ટ્રોનિક્સ પાર્ટસ વિગેરેનો સમાવેશ છે . કાર નિર્માણમાં વપરાતા સેમિકન્ડક્ટરનો પણ ભારત દુનિયાનો અન્ય દેશોની સાથે સૌથી મોટો આયાતકાર દેશ છે.
યુદ્ધ થાય તો ટીવી, કોમ્પ્યુટર સહિતની ઇલેક્ટ્રોનિક્સ ચીજોની સાથે સાથે ઇલેક્ટ્રીક વાહનો ઇ-કારને પણ અસર પહોંચી શકે છે. ઇલેક્ટ્રીક વાહનમાં વપરાતી લિથિયમ આયર્ન બેટરી ચીનથી આવે છે . એક ઇલેક્ટ્રિક કાર બનાવવામાં 2000 સેમિકન્ડક્ટર ચીપનો ઉપયોગ થાય છે. સ્થિતિ ગંભીર બની રહી છે ત્યારે મારુતિ કાર કંપનીનું તો નિવેદન પણ આવી ગયું કે ' અમારે ના છૂટકે ઉત્પાદનમાં કાપ મૂકવો પડી શકે છે, આગળ હવે તહેવારોની મોસમ છે, ડિલીવરી વેઇટિંગનો સમયગાળો વધી શકે છે.'
બાકી, એમ માનીએ કે બે દેશ ઝઘડે એમાં આપણે ભારતને શું? તો એવું નથી. યુદ્ધની સ્થિતિ આવે તો દિવાળીમાં ચીપ વાળી આ ચીજોમાં 'ફેસ્ટિવલ ઓફર' કે 'ડિસ્કાઉન્ટ ' ગુમ થઈ જશે એ નક્કી જ છે. કાંઈ નહિ તો શેરબજારમાં કડાકા ભડાકા તો જોવા મળશે જ...
No comments:
Post a Comment